Mặt trăng mặt trời trái đất

2 Đặc tính thứ lý2.2 Bề mặt2.5 Khí quyển3 Hệ Trái khu đất - mặt trăng4 khám phá4.2 1958-19766 Văn hóa7 Tham khảo

Mặt trăng là vệ tinh tự nhiên và thoải mái duy tốt nhất của Trái đất<1>tr.14<↓ 1> và được con người xem từ cao cấp cổ<4> bởi sự xuất hiện nổi bật trên khung trời với khả năng chiếu sáng cao trang bị hai sau khía cạnh trời.

Bạn đang xem: Mặt trăng mặt trời trái đất

<5>tr.120 Đây là thiên thể gồm dạng ngay gần cầu<6>tr.223 với kích cỡ bằng khoảng tầm 27% form size Trái khu đất và cân nặng bằng khoảng tầm 1,23% trọng lượng Trái đất.<5>tr.304 phương diện trăng chứa được nhiều đất đá silicat và không tồn tại khí quyển, thủy quyển, giỏi từ quyển xứng đáng kể.<7><5>tr.304,309

Một mang thuyết được đồng ý rộng rãi nhận định rằng Mặt trăng hình thành cách đây hơn 4,5 tỷ năm,<8> không lâu sau khoản thời gian Trái đất hình thành,<9> từ bỏ vật hóa học văng ra sau một vụ va chạm béo giữa Trái đất cùng một thiên thể đưa định sở hữu tên Theia<↓ 2> có kích cỡ cỡ Sao hỏa.<11><12>

Mặt trăng nghỉ ngơi trong quỹ đạo đồng bộ với Trái đất, tức là chu kỳ tự tảo của mặt trăng bằng với chu kỳ quay quanh Trái đất, khoảng chừng 27,3 ngày, do đó nó luôn quay một phương diện về phía Trái đất, là mặt gần.<5>tr.123 Do hiện tượng kỳ lạ bình động yêu cầu quan cạnh bên từ Trái đất trải qua nhiều thời điểm, cùng với mỗi thời khắc ở ánh mắt hơi khác, sẽ thấy tổng cộng nhiều hơn thế một nửa diện tích s Mặt trăng (59%).<1>tr.18 những pha phương diện trăng, trường đoản cú trăng tròn mang lại trăng tối, tuần hoàn theo chu kỳ luân hồi giao hội 29,5 ngày,<5>tr.123 tạo thành đại lý cho kế hoạch Mặt trăng (âm lịch).<6>tr.208-209 Đường kính góc của khía cạnh trăng trên thai trời tương tự với khía cạnh trời, khoảng hơn nửa độ, cho nên Mặt trăng bịt kín Mặt trời trong nhật thực toàn phần.<6>tr.253 Lực cuốn hút của mặt trăng tạo ra thủy triều trên biển ở Trái đất, đồng thời gây nên hiệu ứng tựa như cho phần vỏ và lõi khu đất đá của Trái đất, với làm cho 1 ngày ở Trái đất dài hơn nữa một chút.<5>tr.125-128 khoảng cách trung bình từ mặt trăng đến Trái khu đất là khoảng tầm 384000 km,<5>tr.19 tương tự 1,28 giây ánh sáng, hay khoảng chừng 30 lần 2 lần bán kính Trái đất.<6>tr.223 sau đây xa, khoảng cách từ khía cạnh trăng đến Trái đất sẽ tăng dần, bởi hiệu ứng thủy triều, với Mặt trăng vẫn xuất hiện bé dại dần.<5>tr.128

Trong Hệ phương diện trời, khía cạnh trăng là vệ tinh tự nhiên và thoải mái lớn sản phẩm năm.<5>tr.410 nếu xét về tỷ lệ form size so với hành tinh mà nó quay quanh thì phương diện trăng đạt phần trăm này tối đa trong Hệ khía cạnh trời.<5>tr.388,410,412<↓ 3> mặt phẳng Mặt trăng có các biển phương diện trăng là các vùng vật chất tối màu có xuất phát từ hoạt động núi lửa cũ, nằm đa số ở phương diện gần, giữa những vùng vỏ cũ cao sáng màu có tương đối nhiều hố va chạm.<5>tr.310-312 những hố va chạm trên phương diện trăng được bảo vệ tốt và hỗ trợ nhiều thông tin về quá khứ của Hệ khía cạnh trời.<5>tr.303 Trọng ngôi trường ở mặt phẳng Mặt trăng bằng khoảng 1/6 so với Trái đất.<6>tr.226 nhiệt độ độ đổi khác mạnh theo điều kiện nhận tia nắng Mặt trời, trung bình từ khoảng chừng -180°C vào đêm hôm đến trên 100°C vào buổi ngày tại xích đạo.<13> Tồn tại hàng ngàn tỷ tấn nước đá sinh sống đáy đông đảo hố va chạm gần cực, nơi vĩnh viễn không sở hữu và nhận được ánh nắng.<5>tr.309

Chương trình Luna của Liên Xô đã gửi được đồ vật thể nhân tạo đầu tiên lên mặt trăng là tàu không người điều khiển Luna 2, một tàu ngoài trái đất được công ty đích cho đâm xuống bề mặt Mặt trăng vào tháng 9 năm 1959.<14>tr.12-13 sau đó vào năm 1966, tàu Luna 9 đang đổ bộ an ninh lên mặt trăng.<5>tr.305 lịch trình Apollo của Hoa Kỳ phần đa năm tiếp theo sau đã giúp con bạn lên khía cạnh trăng, cùng với Apollo 8 năm 1968 lần đầu tiên đưa fan bay quanh khía cạnh trăng, rồi Apollo 11 trong thời điểm tháng 7 năm 1969 cùng 5 chuyến bay khác kế tiếp đã hạ cánh cùng với con fan và thứ lên thiên thể này.<5>tr.305-306 các chuyến thám hiểm này đã đưa về Trái đất đá khía cạnh trăng được dùng làm nghiên cứu và bổ sung kiến thức về phương diện trăng cũng như bắt đầu hình thành của nó.<5>tr.306 từ bỏ sau chuyến cất cánh Apollo 17 năm 1972 đến hiện tại, chỉ có những tàu không người điều khiển đến thám hiểm mặt trăng.<5>tr.307

Sự hiện hữu của phương diện trăng trên thai trời, theo chu kỳ luân hồi pha mặt trăng, đã vướng lại dấu ấn trong thôn hội và văn hóa của chủng loại người.<5>tr.120 Ảnh tận hưởng trong văn hóa truyền thống xã hội mô tả ở ngôn ngữ,<5>tr.123 hệ thống âm lịch,<6>tr.208-209 nghệ thuật,<15> cùng thần thoại.<10>

Tuy mang thuyết va va lớn rất có thể giải thích hợp được nhiều tác dụng quan sát tuy vậy vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp, nhiều phần liên quan mang đến thành phần của mặt trăng.<16><27> Năm 2001, một nhóm nghiên cứu và phân tích ở Viện Carnegie trên Washington báo cáo kết trái đo đạc đặc thù đồng vị oxy vào đá mặt trăng bao gồm độ đúng đắn cao, cho biết thêm tính hóa học giống với đá sống Trái đất.<28> Các nghiên cứu khác tiếp nối cũng chỉ ra phần trăm đồng vị wolfram với titani làm việc vỏ khía cạnh trăng hệt nhau với Trái đất.<29><11> Đá khía cạnh trăng nhận được trong công tác Apollo có đặc thù đồng vị kiểu như với đá trên Trái đất cùng khác phần đông các thiên thể không giống trong Hệ mặt trời.<16><30> trong những khi đó những mô bỏng về vụ va va lớn khẳng định trên 40% cho tới phần mập Mặt trăng được xuất hiện từ vật tư của Theia, chứ chưa hẳn từ thiên thể chi phí Trái đất.<11><30> Để giải thích cho sự tương đồng bộ học giữa Mặt trăng cùng vỏ Trái đất, đã có các giả thuyết khác nhau được gửi ra,<30><29> bao gồm cả lời khuyên xem xét lại toàn vẹn giả thuyết va va lớn.<16><27> một vài nghiên cứu mang lại rằng có chức năng Theia tương đồng nhất học với thiên thể tiền Trái đất,<31> với tỷ lệ tới 20%,<30> dù có ước lượng trước kia chỉ là không tới 2%.<32> một vài giả thuyết khác phân tích và lý giải vỏ Trái đất và Mặt trăng hầu hết được tạo ra từ cùng vật tư được hòa trộn sau sự khiếu nại va va lớn,<32><33> dù cho có nhà nghiên cứu nghi ngại về tài năng này.<34> Trong hầu như trường hợp, sự tương đồng hóa học minh chứng Mặt trăng không sinh ra ở xa và hòa bình với Trái đất.<5>tr.321

Giả thuyết va chạm bự vẫn vẫn được cải tiến và phát triển để phân tích và lý giải các quan giáp ngày càng chính xác về khía cạnh trăng.<16><35><36> Một phát minh cho rằng vật liệu văng ra trường đoản cú vụ va đụng lớn ban đầu hình thành nên hai thiên thể vệ tinh của Trái đất.<37> Sau đó, chúng nhập lại thành khía cạnh trăng trong một va chạm ở tốc độ thấp.<37> Ý tưởng này lý giải được câu hỏi vỏ phương diện trăng ở mặt xa nhiều hơn so với mặt gần.<37>

Đặc tính thiết bị lý

Thành phần lớp khu đất mặt.<38>Hợp chấtCông thứcThành phầnBiểnVùng cao 99,9%100,0%

Silic dioxide	SiO2	45,4%	45,5%
Nhôm oxit	Al2O3	14,9%	24,0%
Calci oxit	CaO	11,8%	15,9%
Sắt(II) oxit	FeO	14,1%	5,9%
Magnesi oxit	MgO	9,2%	7,5%
Titani dioxide	TiO2	3,9%	0,6%
Natri oxit	Na2O	0,6%	0,6%

Mặt trăng có làm ra gần ellipsoid do tác động ảnh hưởng của lực thủy triều, với trục mập lệch khoảng tầm 30° so với phương nối cho Trái đất.<39> Trục mập của ellipsoid cũng lệch khoảng chừng 30° so với trục béo của trường trọng lực Mặt trăng, vì chưng trục béo của trường trọng lực gần trùng với phương nối mang lại Trái đất.<39> hình trạng của phương diện trăng tương đối méo hơn so cùng với mức gây ra bởi lực thủy triều hiện tại tại.<39> Hóa thạch những thiết kế này gợi ý về lịch sử của mặt trăng.<39> phương diện trăng vẫn nguội với đông cứng lúc lực thủy triều còn mạnh, cơ hội nó cách Trái đất chỉ khoảng một nửa khoảng cách hiện nay.<39> Ngày nay, nó đã quá lạnh cùng cứng đến hơn cả không thể điều chỉnh hình dạng lại cho cân xứng với lực thủy triều yếu rộng ở hành trình hiện tại.<39>

Với khối lượng riêng mức độ vừa phải 3,3 g/cm3, bằng 1 tháng 5 so với Trái đất,<6>tr.226 khía cạnh trăng hình như chứa hầu hết đất đá silicat cùng thiếu sắt kẽm kim loại (như sắt) hơn hẳn Trái đất.<5>tr.309 So với những vệ tinh thoải mái và tự nhiên lớn của các hành tinh vào Hệ mặt trời thì mặt trăng có cân nặng riêng xếp máy hai chỉ với sau Io.<5>tr.410,412,423

Cấu trúc bên trong

Địa hình khía cạnh trăng đã được đo bằng laser với xử lý hình ảnh stereo.<46> Một đặc trưng địa hình rất nổi bật là bể địa Nam rất - Aitken ở phía nam mặt xa mặt trăng.<47> Đây là hố va chạm lớn số 1 trong Hệ phương diện trời với đường kính 2500 km.<48> bể địa này đựng điểm sâu nhất cùng bề mặt trăng có độ có chiều sâu khoảng 13 km đối với vùng bao quanh rìa.<48><44> Điểm cao nhất trên phương diện trăng nằm ở phía hướng đông bắc bồn địa này,<44> thuộc khu vực vực rất có thể được thổi lên do vụ va đụng nghiêng mà lại đã tạo ra bồn địa Nam cực - Aitken.<49> các bồn địa nổi bật khác hiện ra từ các vụ va chạm to trong thời kỳ đầu của phương diện trăng gồm tất cả biển Mưa, vào Sáng, khủng hoảng rủi ro ở phương diện gần với Đông Phương sinh sống ranh giới của nhì mặt<5>tr.312<50><6>tr.225 - chúng đều phải sở hữu phần trung trung ương sâu cùng phần rìa cao.<44><48> mặt xa cao hơn nữa mặt gần trung bình khoảng tầm 1,9 km.

Xem thêm: Nghe Nhạc Của Khởi My - Những Bài Hát Hay Nhất Của Khởi My

<41>

Liên đoàn Thiên văn Quốc tế khuyến cáo kinh tuyến gốc của hệ tọa độ địa lý phương diện trăng đi qua điểm trung vai trung phong trung bình của mặt ngay gần Mặt trăng.<51><52> trong hệ tọa độ này, hố va chạm nhỏ tuổi bé với tên Mösting A tất cả tọa độ 3,18°Nam, 5,16°Tây, với một số đặc điểm địa hình khác, được dùng để làm đối chiếu địa chỉ vẽ phiên bản đồ.<53><54>

Tàu quỹ đạo do thám Mặt trăng năm 2010 vẫn phát hiện ra những vách đứt gãy chờm trên mặt phẳng Mặt trăng, cho biết rằng khía cạnh trăng hoàn toàn có thể đã co ngót lại trong thời kỳ địa chất gần đây.<55> những dấu hiệu teo ngót tựa như cũng đã làm được quan ngay cạnh trên Sao thủy.<56> Một nghiên cứu thực hiện nay với 12000 bức hình ảnh chụp được từ bỏ tàu quỹ đạo cho biết biển Lạnh làm việc gần cực bắc, một bồn địa vốn được biết đã xong tiến hóa về phương diện địa chất giống như các hải dương Mặt trăng khác, sẽ nứt cùng dịch chuyển.<57> khía cạnh trăng không có các mảng con kiến tạo<41> mang lại nên vận động địa chất tại chỗ này chỉ là sự việc hình thành những vết nứt chủ yếu do sự co ngót của toàn mặt trăng khi nó nguội dần<58> và một phần do lực thủy triều.<58>

Biển và vùng cao

Các vùng trên mặt phẳng Mặt trăng bao gồm màu sẫm và tương đối phẳng phiu như phần lớn đồng bằng, không có đặc điểm địa hình nổi bật, đủ to để rất có thể nhìn thấy bằng mắt hay từ Trái đất, được gọi là các biển khía cạnh trăng vì trước đó đã tất cả giả định rằng phần đa vùng này có nước.<61>tr.19-20<5>tr.310 đưa thuyết được gật đầu đồng ý hiện tại cho rằng những vùng này từng là bồn địa chứa dung nham cổ, hiện nay đã nguội rét thành bazan tối màu.<5>tr.312 Bazan cùng bề mặt trăng bao gồm thành phần giống như lớp vỏ dưới đại dương Trái khu đất hoặc dung nham phun trào tự núi lửa Trái đất<5>tr.312 tuy vậy rất thiếu hụt khoáng chất.<41> những dòng dung nham đang phun trào ra bề mặt và tung vào những hố va chạm lớn trong thời đầu lịch sử Mặt trăng.<5>tr.312 biển lớn che tủ 17% diện tích s Mặt trăng và phần lớn nằm ở mặt gần,<5>tr.312 biển lớn ở khía cạnh xa chỉ chiếm khoảng chừng khoảng 1% bề mặt.<62>

Một số hải dương ở mặt ngay sát chứa những vòm núi lửa mà rất có thể hình thành từ magma có độ nhớt cao hơn nữa đáng kể.<63> phiên bản đồ hóa địa hóa học Mặt trăng, đo vì phổ kế gamma của vệ tinh Lunar Prospector, cho biết thêm mặt gần Mặt trăng gồm nồng độ dài hơn những nguyên tố hóa học có tác dụng sinh sức nóng nằm dưới lớp vỏ, gợi nhắc về kĩ năng vùng nằm bên dưới lớp vỏ này đã từng có lần nóng hơn cùng dễ xịt trào dung nham hơn, phân tích và lý giải cho việc mặt gần có nhiều biển hơn.<43><64> Đa số bazan có mặt nên các biển nhỏ dại nằm xen kẽ giữa những vùng cao đã phun trào vào kỷ Mưa, 3,2–3,8 tỷ năm trước, còn riêng ở biển lớn Mưa với Đại dương Bão, hoạt động phun trào đã kéo dãn từ 4,2 đến khoảng tầm 1 tỷ năm trước.<43> Theo một nghiên cứu và phân tích định tuổi bằng phương pháp đếm hố va đụng ở vùng Đại dương Bão thì lần cuối cùng dung nham trào lên bề mặt là cách đây 1,2 tỷ năm.<65> Năm 2006, một nghiên cứu đã phát hiện hố va chạm Ina trong hải dương Hồ niềm hạnh phúc có những điểm sáng trẻ với tuổi chỉ tầm 10 triệu năm.<66> các trận cồn đất cùng hiện tượng thoát khí ra mặt phẳng cho thấy một số chuyển động địa hóa học của khía cạnh trăng vẫn tiếp tục.<66> Một phân tích năm năm trước sử dụng hình ảnh chụp của Tàu quỹ đạo thám thính Mặt trăng đã chỉ ra đông đảo vùng tất cả tuổi ít hơn 100 triệu năm.<67> có tác dụng lớp đậy của khía cạnh trăng lạnh hơn đang biết, ít nhất là ở mặt gần, tại đa số nơi có rất nhiều nguyên tố phóng xạ sinh nhiệt dưới lớp vỏ.<68><67> Ở bể địa Đông Phương, chuyển động núi lửa kéo dài chứng tỏ lớp phủ bên dưới vùng này ban đầu nóng và/hoặc có khá nhiều nguyên tố sinh nhiệt.<69>

Các khu vực có màu tươi sáng hơn cùng bề mặt trăng được gọi là các vùng cao vị chúng gồm độ to lớn hơn phần lớn biển khía cạnh trăng.<41> Vùng cao gồm thành phần đa phần là plagiocla tích trữ từ biển lớn dung nham cổ của khía cạnh trăng, do nhẹ nhàng hơn nên nổi lên cao từ hết sức sớm từ thời điểm cách đây đến 4,4 tỷ năm.<41><5>tr.311 vày hình thành sớm bắt buộc vùng cao gồm một quãng thời hạn dài hứng chịu đựng sự phun phá từ các mảnh vụn vũ trụ, dẫn đến mật độ cực cao hố va chạm.<5>tr.311 không giống với Trái đất, không tồn tại ngọn núi khủng nào trên mặt trăng biết tới hình thành bởi sự dịch rời của các mảng con kiến tạo.<5>tr.310<41> Tổng diện tích vùng cao chỉ chiếm 83% mặt phẳng Mặt trăng.<5>tr.311

Việc khía cạnh gần có tương đối nhiều biển trong khi mặt xa có không ít núi rất có thể được phân tích và lý giải bởi một vụ va va ở vận tốc thấp giữa Mặt trăng với cùng một vệ tinh thoải mái và tự nhiên thứ hai của Trái đất, chừng vài ba chục triệu năm sau thời điểm hệ Trái đất với Mặt trăng hình thành.<37>

Khi các tiểu hành tinh và sao thanh hao va chạm với bề mặt Mặt trăng, những hố va va hình thành và bề mặt chịu ảnh hưởng đáng kể.<70> Theo ước tính chỉ riêng rẽ mặt ngay gần của mặt trăng đã có khoảng 300.000 hố rộng hơn 1 km.<61>tr.13 Niên đại địa hóa học Mặt trăng căn cứ vào hồ hết sự khiếu nại va chạm khá nổi bật nhất ở bể địa Mật Hoa, Mưa, Đông Phương<60>tr.123 và thay mặt đại diện bởi tuổi của hố va chạm Copernicus cùng Eratosthenes.<60>tr.249 Đây là những kết cấu để lại các dấu hiệu địa tầng học qua các ảnh chụp, ví dụ như mảnh văng tự hố Eratosthenes vị trí nền biển bao quanh còn vật tư bắn ra từ bỏ Copernicus lại ông chồng lên Eratosthenes.<60>tr.249 Việc không có khí quyển, thời tiết với những quy trình địa chất gần đây đã góp cho nhiều phần hố giữ nguyên trạng từ cơ hội hình thành.<5>tr.303,<1> Chỉ bao gồm ít kết cấu địa chất trên mặt trăng được định tuổi đúng mực bằng phương pháp đo đặc thù đồng vị,<60>tr.168-169,177-178,212 các khu vực còn lại được đối chiếu tuổi với các cấu tạo này bằng cách thức khác như đếm số hố va chạm.<60>tr.135 Nếu trả định rằng các hố va chạm lộ diện dần theo thời gian với tốc độ nhất định thì việc đếm số hố bên trên mỗi đối chọi vị diện tích s rồi đối chiếu giữa các khoanh vùng khác nhau hoàn toàn có thể giúp so sánh tuổi giữa chúng.<60>tr.129

Các hố va va trên phương diện trăng đều phải sở hữu hình tròn do vận tốc cao của những mảnh vụn vũ trụ lúc va chạm sẽ tạo ra hiệu ứng giống các vụ nổ, tác động ảnh hưởng đều ra hầu như hướng xung quanh.<5>tr.315 khi mảnh va va lao xuống bề mặt, nó thâm nhập tới độ có chiều sâu khoảng 2 mang đến 3 lần đường kính mảnh va chạm, tạo nên sóng xung kích với nhiệt làm nứt tầng đá nền dưới và bốc tương đối lớp silicat bề mặt.<5>tr.316 Lớp đất bị bốc hơi giãn nở nhanh, tạo ra vụ nổ như bom hạt nhân, khoét một hố trên bề mặt có đường kính khoảng 10 mang đến 15 lần đường kính mảnh va va và đẩy vật tư ra rìa, khiến cho vành tròn không tính dâng cao.<5>tr.316 Sóng xung kích vào lớp vỏ phản hồi lại có tác dụng dâng khu đất đá trong hố, khiến cho đáy hố trở yêu cầu phẳng và nhiều khi nhô lên sống giữa.<5>tr.316 các vụ lở đất ở ngay sát vành sinh sản nên kết cấu dốc dạng bậc thang.<5>tr.316 đông đảo mảnh vật liệu bị văng lên cao do vụ nổ kế tiếp rơi xuống một vùng có đường kính cỡ gấp đôi đường kính hố va chạm.<5>tr.316 những mảnh to và cất cánh nhanh rơi bí quyết xa hố với thường tạo nên thêm hố nhỏ.<5>tr.316

Phủ mặt trên mặt phẳng Mặt trăng là lớp đất mặt có đá bị tán vụn có xuất phát từ va chạm.<5>tr.314 Cứ sau mỗi sự kiện va va thì chúng lại vỡ vụn thành gần như mảnh nhỏ tuổi hơn.<5>tr.314 Đất mặt trăng tất cả thành phần chiếm gần nửa là silica và những thành phần không giống là một trong những oxit kim loại.<38><71> Lớp khu đất mặt của những mặt phẳng cổ trên vùng cao nhìn chung dày hơn, trung bình khoảng 10-15 mét; trong những lúc tại các bề mặt trẻ sống biển, đất mặt chỉ dày 4-5 mét.<72>tr.88,93,286 dưới lớp đất mặt tán mịn là lớp những mảnh vỡ phệ văng ra từ những vụ va va và đá móng nứt gãy dày từ bỏ vài đến vài chục kilomet.<72>tr.92-93 phiên bản thân lớp khu đất mặt cũng thường được phân làm cho hai địa tầng: tầng trên nằm ngay bề mặt, dày độ lớn vài mang đến vài chục xăngtimét với chứa các hạt đã làm được trộn đều; tầng dưới có những lớp không giống nhau chưa được trộn lẫn, có mặt từ những sự khiếu nại va va trong thừa khứ.<72>tr.337

Trong tía tỷ năm qua, tốc độ sản sinh hố là một trong hố đường kính 1 km mỗi 200 ngàn năm, một hố đường kính 10 km mỗi vài triệu năm, và một mang lại hai hố đường kính 100 km mỗi tỷ năm.<5>tr.319 tốc độ sản sinh hố cao hơn gấp nhiều lần trước thời điểm từ thời điểm cách đó gần 4 tỷ năm.<5>tr.319 Tuổi của đá nóng chảy bởi vì va chạm thu thập từ các hố va chạm trong lịch trình Apollo gợi ý về sự kiện trở nên cố khía cạnh trăng diễn ra khoảng 3,9 tỉ năm trước, với sự xuất hiện nhiều bất thường các tiểu toàn cầu va đụng với các thiên thể nghỉ ngơi vòng vào của Hệ khía cạnh trời,<73> tuy vậy có nghi vấn về mang thuyết này.<74>

Việc so sánh những hình hình ảnh do Tàu quỹ đạo do thám Mặt trăng chụp cho thấy tốc độ sản sinh hố bây giờ nhanh hơn đáng kể mong tính trước đây, nhất là với những hố bé dại có size trên chục mét.<75> khi va đụng xảy ra, phần lớn mảnh vật tư nóng chảy hoặc bốc tương đối văng ra nước ngoài biên với góc nhỏ dại và vận tốc rất cao.<75>tr.216-217 nguyên tắc này khuấy hễ hai xăngtimét lớp đất bề mặt phía trên ở thang thời gian 81.000 năm,<↓ 4> nhanh hơn một trăm lần so với những mô hình triết lý trước đây.<75>

Các vụ va va lớn nhỏ gây xói mòn khiến núi non xung quanh trăng phần nhiều có bề mặt nhẵn trơn và độ dài thấp, giống hầu như núi cổ tốt nhất trên Trái đất.<5>tr.311